من نمی دانم| قنات را ایرانیان اختراع کردند. مهندسی ایرانی نخستین ساکنان ایران را قادر ساخت تا زندگی بر روی رودخانه ها و رودخانه ها را رها کرده و با حفر قنات در زمین های زراعی دور از رودخانه ها، به کوشش عقل و استعداد در فلات ایران و فرهنگ هزاره ایرانی ساکن شوند. ساکنان فلات زندگی شایسته و مطلوب همسایگان، تا آنجا که طوایف مختلف که در محل سکونت خود با مشکلات و سختیهایی روبهرو بودند، به ایران کوچ کردند و یا از طریق جنگ و غارت جزء ساکنان آن شدند.
چرا ایران خشک شده است؟
طول قنات ها گاه به چند کیلومتر می رسید و ردیف چاه های پشت سر هم منظره زیبایی به دشت کویر می داد، به خصوص در فصل زمستان که بخار آب چاه ها به آسمان می وزید و منظره ای رنگارنگ ایجاد می کرد. واقعا دیدنی بود
معرفی تکنولوژی حفر چاه و استحصال آب با موتورهای دیزلی و بعدی برق معادله برداشت آب از زیرزمین را تغییر داد.
دهه 1930 و 1940 آغاز حفر چاه های نیمه عمیق یا شدید بود که به جای حفر قنات و انتقال آب های زیرزمینی، چاه ها حفر می شد و موتور دیزلی نصب می شد که آب را از کم عمق به سطح می آورد، در حالی که شبکه برق ملی این کار را انجام می دهد. کل ایران را پوشش نمی دهد. فناوری چاه عمیق نیز وارد کشور شده است. ورود صنعت به کشور و نیاز مبرم به کارخانه های آب صنعتی و ایجاد کارخانه هایی در حاشیه شهرهای بزرگ که افراد ثروتمند در آن زندگی می کردند، در واقع رژیم سابق را با چالش آبی مواجه کرد.
در عین حال، حامیان کشور تاکید کردند که ایران در منطقه خشکی قرار دارد و صنایعی که به آب بیشتری نیاز دارند باید در مناطق پرآب مستقر شوند. ایران خوشبخت است که از شمال و جنوب به دریا متصل است. اما نفوذ مرکزگرایان اجازه نداد حقیقت بی آبی کشور مورد توجه قرار گیرد. در مناطقی که دسترسی به دریا ندارند، صنایعی با مصرف آب بالا ایجاد شده است.
ذوب آهن اصفهان نمونه بد سلیقه ای در انتخاب مکانی است که کارخانه را به سمت تامین معادن زغال سنگ زرند در کرمان سوق می دهد، سنگ آهن آن از یزد و کرمان است و کالای تولیدی آن در صورت صادرات پس از تحویل داخلی باید به بندرعباس حمل شود.
نظر دولت آب زاینده رود بود که این کارخانه در آنجا ساخته شد و سوخت و سنگ آهن آن فرسنگ ها و فرسنگ ها به اصفهان منتقل شد. بعدها که فولاد مبارکه در طرح صنعتی سازی ایران قرار گرفت، قرار شد در محوطه سازی اولیه در بندرعباس در کنار دریا ساخته شود. اما در اصفهان ساکن شد. فولادی که برای تولید یک کیلوگرم آن به هزاران لیتر آب نیاز دارد، اگر امروز کارخانه فولاد مبارکه تعطیل شود و آب مصرفی آن به فروش برسد، به گفته یک کارشناس محیط زیست از صنایع دیگری مانند سرامیک سود خواهیم برد. آنها به آب زیادی نیاز دارند، در مکان هایی ساخته شده اند که سرنوشت کشور را تعیین می کند تا امروز خشک شود.
در مورد مصرف آب کشاورزی متاسفانه اجازه حفر هزاران حلقه چاه را بدون تغییر مدل کشت با توجه به قیمت آب استحصالی دادیم. ایران به دلیل طعمی که نسبت به سایر محصولات از نظر تناژ تولید دارد یکی از تولیدکنندگان سه یا چهار محصول از جمله پسته و زعفران از نظر تاریخ و خرما است و در آمارهای جهانی جایگاهی دارد. اما در بازار صادرات گویا غریبه ای است که نمی داند تولید کننده است.
یکی از دوستان مدیر یک شرکت روسی را تعریف کرد که عمدتاً انار و مقداری محصول را برای صادرات به روسیه خریداری می کرد. ; اما در بازار گل و گیاه روسیه که بازاری پرمصرف است حضور ندارید. به عنوان مثال، ایران در تولید گردو پس از چین و آمریکا رتبه سوم را دارد. اما در بازار صادراتی دنیا جایی نداریم و با صادرات پنج هزار تنی در سال حدود 40 میلیون دلار ارزش دارد که قابل توجه نیست. در بین گیلاس، ایران پس از ترکیه که رتبه اول و آمریکا رتبه دوم را در جهان دارد. اگرچه ایران رتبه اول کیفیت گیلاس را در جهان دارد، اما سالانه 18 میلیون تن گیلاس در جهان تولید می شود که 200 هزار تن آن سهم ایران است.
ایران از نظر خرما با تولید یک میلیون و 200 هزار تن دومین تولیدکننده جهان است که تنها 300 هزار تن آن را صادر می کنیم.
از تولید 96 میلیون تن پرتقال و 751 هزار تن نارنگی چقدر توانستیم صادرات داشته باشیم؟ تنها محصولی که پس از پیروزی انقلاب در صادرات رشد داشته است، پسته است که به دلیل آجیل بودن و ماندگاری طولانی مدت توانسته در عرصه بین المللی بدرخشد.
با این تفاوت که ایران در صادرات پسته در رتبه اول قرار داشت و اکنون این مکان متعلق به آمریکاست. من این بحث را نادیده میگیرم که ایران تقریباً جایی در بازار رو به رشد محصولات کشاورزی و باغی ندارد و به دلیل دور بودن تکنولوژی تولید امروز، تناژ تولید ایران قابل مقایسه با سایر کشورها نیست و کشاورزان ایرانی از تولید و بخش کشاورزی یکی از فقیرترین بخش های تولیدی در جهان است. اما چرا ایران خشک شده است؟ بیایید نگاهی بیندازیم به آمار چاه های حفر شده یا حفر شده در رقابت با قنات هایی که در طول تاریخ ایران ادامه داشته است.
1- تعداد چاه های حفر شده تا سال 1350 بالغ بر 47000 حلقه چاه بوده که عمدتاً به صورت آبی یا نیمه عمیق بوده و موتور آبکشی بالای چاه که چند متر بیشتر نبود نصب می شده و آب های سطحی را به بالای چاه با سوخت دیزل.
2- تعداد چاه های حفر شده از 47000 حلقه به 162000 حلقه افزایش یافت تا اینکه سال 1360 سالهای انقلاب گذشت و قوانین مربوط به حفر چاه به فراموشی سپرده شد. یعنی در عرض 10 سال 4 برابر شده ولی الگوی کشت به خدا واگذار شده است. همین آمار را در سال 1370 یعنی 10 سال بعد دنبال می کنیم. تعداد چاه های حفر شده به 225000 حلقه رسید.
10 سال بعد، در سال 2001، تعداد چاه های حفر شده به رقم باورنکردنی 450000 رسید. یعنی در 30 سال از سال 1350 تاکنون تعداد چاه ها تقریباً 10 برابر شده است. سال 1390 یعنی 10 سال بعد که هنوز در حال حفر چاه هستیم و تعداد چاه ها را به 736 هزار حلقه رسانده و از 1400 به یک میلیون رسیده است.
البته این ارقام مربوط به چاه هایی است که مجوز قانونی دارند. تعداد چاه های بدون مجوز را که هر از چند گاهی آمارهای مختلفی از آنها می شنویم را مرور می کنم. به طوری که گاهی نیمی از تعداد چاه های قانونی چاه های غیرمجاز یا بدون مجوز می گیرند.
وسعت ایران یک میلیون و 648 هزار کیلومتر مربع است و تنها 10 درصد از زمین ایران قابل کشت است و سرانه زمین کشاورزی برای هر ایرانی دو هزار متر مربع است که باید به دنبال تامین خوراک و مسکن نیز باشیم. در این سطح
آمار استفاده از زمین های کشاورزی در جهان جدولی است که در آن ایالات متحده آمریکا با مساحت یک میلیون و 302 هزار و 669 کیلومتر مربع در رتبه اول قرار دارد که 22.18 درصد از کل زمین های کشورشان به کشاورزی اختصاص دارد. . ایران در میان نزدیک به 200 کشور در رتبه شانزدهم قرار دارد. با 221400 کیلومتر مربع که 14 درصد از خاک کشور را به خود اختصاص داده است.
به عبارت دیگر در هر 222 هزار کیلومتر مربع یک میلیون حلقه چاه قانونی حفر کرده ایم. یعنی بیش از چهار چاه در هر کیلومتر مربع. چاه های غیر مجاز را به این تعداد اضافه کنید.
Writer ریاضی هم مثل سایر علوم در انتهای جدول هستم کمکم کنید. ما با آمارهای دیگری روبرو هستیم. ایران یک میلیون و 648 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. یعنی در هر 1.6 کیلومتر مربع (کوه و بیابان و بیابان و دره) یک چاه قانونی حفر کردیم.
تنها کاری که باید انجام دهید این است که با ذهن خود پرواز کنید و ایران، این سرزمین زیبا را بالای سر خود تصور کنید، و میلیون ها چاه را به صورت سوراخ هایی تصور کنید که از میان آن سوراخ ها به آسمان بالای سر خود نگاه می کنید. ایران تبدیل به زهکشی شده است که این سالها در حال تخلیه آن هستیم.
چه چیزی تولید کرده ایم که حداقل سفره کشاورز را رنگین کرده است؟ با توجه به وضعیت کشاورزان، خیر. به گفته کارشناسان این حوزه، تاکنون 70 درصد از کل ذخایر آب زیرزمینی کشور را از دست دادهایم و فاصله ایران با تهی شدن تنها 30 درصد از آبهای زیرزمینی باقیمانده ذخیره شده میلیونها سال است.