آریا کوریشی| اگر قرار باشد امسال از کل جشنواره فقط یک فیلم را به عنوان اثری انتخاب کنیم که باید به صورت انحصاری در اکران بزرگ (و نه هر فیلم کوچکتر) تماشا شود، اولین اثر هادی حجازی فر انتخاب خوبی است.
«وضعیت مهدی» تعجب آور است: یکی از بهترین فیلم های جشنواره فجر 1400 و یکی از اولین فیلم های یک کارگردان در چند سال اخیر سینمای ایران. حجازی فر با اولین کار خود اصول خلق یک فیلم جنگی جذاب، تامل برانگیز و غیر شاعرانه را توسط بسیاری از کارگردانان عملگرا به نمایش گذاشت.
حجازی فر در این فیلم شش صحنه از زندگی شهید مهدی باکری و هیئت همراه را به نمایش می گذارد: از ازدواج مهدی (و همچنین ازدواج برادرش حمید) تا نحوه اعزام به جبهه و ماجراهای پیش آمده. رفت و برگشت.به مهدی. به این ترتیب او توانست ابعاد مختلف شخصیت اصلی را به بیننده ارائه دهد.
موضع مهدی حجازی فر در مورد اولین فیلمش – که البته در ابتدا یک سریال تلویزیونی بود و اکنون نسخه سینمایی آن است – برگرفته از داستان زندگی یک چهره سرشناس در دوران جنگ تحمیلی است. تصمیمی جسورانه که می تواند برای برخی از مخاطبان سوء تفاهم ایجاد کند.
اما او با موفقیت از بزرگترین خطرات انتخاب چنین موضوعاتی فرار کرده است: شعاری شدن و حزبی شدن. این به دلیل نگاه انسانی حجازی فر و همکارانش به شخصیت مهدی باکری بود.
کمتر کارگردانی است که نیم نگاهی به زندگی چنین شخصیت مهمی انداخته و در دام روی آوردن به ایدئولوژی، حزب یا گروه سیاسی نیفتاده باشد. اما موضع مهدی ربطی به مسائل آشکار عقیدتی ندارد. در فیلم با بحث های بزرگ درباره ماهیت جنگ و مسائلی از این دست مواجه نخواهیم شد.
این داستان مردانی است که به یک اندازه به همسرشان علاقه دارند و به کشورشان کمک می کنند، اما این دو علاقه گاهی به خوبی با هم تطابق ندارند. از این رو پیچیدگی درام «مقام مهدی» است.
حجازی فر نیز در تصویری بالغ نشان داده شده است. فیلم پر از تصاویری است که هم می تواند شخصیت درونی قهرمان داستان را منعکس کند و هم احساسات متفاوتی را در بیننده ایجاد کند. برخی از این تصاویر (مانند آرامش قبل از طوفان در آخرین سکانس و زمانی که مهدی باکری با اتصال بی سیم صحبت می کند) حتی قابلیت ماندگاری در تاریخ سینمای نظامی تحمیلی را دارد.
حجازی فر در بخش هایی از فیلم به نظر می رسد به ساختار بصری آثار اولیه محمدحسین مهدویان (ایستاده در غبار و به خصوص آخرین روزهای زمستان) نزدیک شده است. چنین اتفاقی با توجه به همکاری های متعدد حجازی فر با مهدویان دور از انتظار نیست.
اما مهم این است که این شباهت ها هرگز به یک تقلید کورکورانه تبدیل نمی شود. حجازی فر از مستندهای مرتبط با حرکات دوربین (تکنیکی که در فیلم های اولیه مهدوی بهفور استفاده می شد) اجتناب می کند و از سبک بصری متفاوتی استفاده می کند. سبک وزن، بر اساس دوربین عکاسی و عکس های طولانی. استفاده از برداشت های طولانی در ابتدای کار ممکن است بیش از حد به نظر برسد.
اما بعد متوجه می شویم که این استراتژی غیر منطقی و بی فایده نبوده است. حجازی فر در طول فیلم موفق می شود از این استراتژی برای ایجاد احساسات متفاوت و گاه متناقض در بیننده استفاده کند و به این ترتیب بیننده را قادر می سازد تا جنبه های مختلف زندگی شخصیت های کلیدی را با هم مقایسه کند.
مقام مهدی نیز در فضا تأثیر بسزایی دارد. بحث فقط استفاده از چند عنصر نوستالژیک از اواخر دهه 50 و اوایل دهه 60 نیست. حجازی فر با استفاده ماهرانه از عناصر تصویر (فقط به عنوان مثال به استفاده از سبزی خشک در یکی از صحنه ها در هنگام تماشای فیلم دقت کنید) می تواند حس زندگی در آن زمان را زنده کند.
بسیاری از تصاویر فیلم می توانند استعاره را زنده کنند، اما این ویژگی هرگز دیده و چشیده نشده است. این کنترل یکی از ویژگی های قابل توجه فیلم است.
شاید بتوان عدم پختگی در برخورد با برخی از شخصیت ها را از معدود نقاط ضعف فیلم دانست. این مشکل ممکن است با توجه به فشرده سازی نسخه اصلی (که برای سری مناسب بود) قابل درک باشد. با این وجود حجازی فر و همکارانش عموماً توانستند تصویری باورپذیر از مهدی باکری و اطرافیانش ایجاد کنند.
حجازی فر پیش از این با بازی در آثاری مانند همکاری با محمدحسین مهدویان نشان داده که بازیگری تواناست. آتابای (نیکی کریمی) ثابت کرد که در فیلمنامه نویس هم حرفی برای گفتن دارد. اکنون جایگاه مهدی (عج) نوید یک کارگردان قدرتمند در سینمای ایران را می دهد.
بازیگران «وضعیت مهدی»
هادی حجازی فر، ژیلا شاهی، وحید آقاپور و روح الله زمانی
خلاصه داستان فیلم “وضعیت مهدی”
این فیلم در شش سکانس از زندگی شهید مهدی باکری از زمان آشنایی و ازدواج با همسرش تا شهادت برادرش حمید باکری و همچنین شهادت خود او در جنگ ایران و عراق را به تصویر می کشد.
منبع: بلیط سینما