سال سخت سلامت برای آموزش و پرورش

خبر مرکزی- مهر امسال پس از 2 سال با بازگشت دانش آموزان به مدرسه آغاز می شود. حدود 15 میلیون دانش آموز وارد کلاس های درس شده و رسما با آموزش مجازی و آنلاین خداحافظی می کنند. بیماری همه گیر کووید 19 باعث شده در 2 سال تحصیلی گذشته درب مدارس به روی دانش آموزان بسته شود و کلاس ها به فضای مجازی و اینترنت منتقل شوند. اکنون که دوباره به مدرسه بازمی گردند شرایط متفاوتی نسبت به دوران قبل از کرونا دارند و به گفته کارشناسان کاهش تحرک، روابط اجتماعی، مشارکت و تصمیم گیری گروهی از جمله آسیب های اجتماعی است که برای این دانش آموزان اتفاق افتاده است.

آنها تاکید می کنند که اداره آموزش و پرورش سال سختی را از نظر سنجش سلامت جسمی و روانی دانش آموزان پیش رو دارد و غربالگری سلامت روان این دانش آموزان باید در کنار توجه به مسائل آموزشی و تربیتی به منظور ارائه مداخلات زودهنگام مورد توجه قرار گیرد. و خدمات درمانی و پشتیبانی به موقع برای آنها.

تعاملات اجتماعی دانش آموزان مجازی شده

ناتوانی های ذهنی-روانی دانش آموزان در بازگشت به محیط آموزشی را باید از 3 دیدگاه مورد توجه قرار داد. سیدحسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران به همشهری می گوید: در نگاه اول نوجوانی دوران حساسی است چرا که کودکان دوران بلوغ، هویت، یافتن دوست و… را می گذرانند، اما برخی از آنها در این دوران از محیط آموزشی و اجتماعی از راه دور است. بر این اساس آموزش از طریق اعتماد، دسترسی به جامعه هدف و ارتباط مناسب بین والدین و مدارس نسبت به سایر محیط های اجتماعی نقش مهمی ایفا می کند و باید اقدامات ویژه ای برای ارتقای سلامت روانی اجتماعی دانش آموزان انجام شود. تعامل سه جانبه دانش‌آموز، والدین و خانواده و آموزش‌های مناسب برای هر یک از این سه گروه که در حوزه مراقبت‌های اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی ارائه می‌شود، می‌تواند نگرانی در مورد مشکلاتی که کودکان با آن درگیر هستند کاهش دهد.

موسوی چلک نگاه دوم ورود دانش آموزان به مدرسه را بعد از 2.5 سال غیبت می خواند و ادامه می دهد: در این مدت ارتباط کودکان با فضای مجازی و اینترنت افزایش یافته و شاهد کاهش تحرک، روابط اجتماعی، مشارکت، تصمیم گیری های گروهی و … بوده است. در آنها هستند. به همین دلیل در سنینی که بچه ها در اوج هیجان هستند بیشتر آنها در فضای مجازی حضور دارند و حتی جلساتشان مجازی شده است. این موضوع برای متولیان امر آموزش و پرورش پیام دارد؛ این که آنها باید بیشتر بر بهبود سلامت روان اجتماعی دانش آموزان و مهارت های مراقبت از خود تمرکز کنند. در این راستا مکانیسم غربالگری باید در نظر گرفته شود تا کودکان در معرض این آسیب ها شناسایی شده و با استفاده از ظرفیت موجود در مراکز مشاوره و سایر سازمان های مرتبط، از حمایت ها و مداخلات روانی به موقع برخوردار شوند.

به گفته این کارشناس حوزه روانشناسی، دیدگاه سوم، برنامه ریزی برای آینده دانش آموزان است: «به دلیل شیوع کرونا و غیبت، 10 سال پیش فرزندان ما مجبور به استفاده از گوشی های هوشمند شدند و برنامه های جدید باید با این موارد سازگار شوند. شرایط، البته با نگاه به آینده از سمت آموزش و پرورش. و آموزش باید اعمال شود.”

موسوی چلک، نبود ساختار مددکاری اجتماعی در مدارس را چالشی جدی در حوزه آموزش می داند و می گوید: در کشورهای پیشرفته، حوزه مددکاری اجتماعی یکی از محوری ترین حوزه های آموزش و پرورش برای ارتقای سلامت و اثربخشی است. نسل. این ساختار باید در آموزش و پرورش ایران ایجاد شود که خارج از وظایف وزارتخانه است و دولت برای تامین اعتبار و نیروی انسانی در این زمینه اقدامات جدی انجام دهد.

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران غربالگری و پایش سلامت اجتماعی دانش آموزان را یکی از نیازهای سال تحصیلی جدید می داند و می گوید: امسال در حوزه سلامت روان دانش آموزان سال بسیار حساسی را پیش رو داریم. و در این راستا باید برنامه مداخله و برنامه ریزی جدی تری داشته باشیم.» باید حول این محور انجام شود.

آموزش چندوجهی، اولویت آموزش

البته تجربه آموزش در محل در 2 ماه پایانی سال تحصیلی گذشته شرایط مساعدتری را برای آغاز سال تحصیلی پیش رو ایجاد کرد چرا که در این مدت اقدامات آموزشی و پرورشی برای دانش آموزان در مدارس انجام شد.

مهدی کاظمی، رئیس پروژه مهر سال تحصیلی 1402-1401 با تایید این مطلب می گوید: برخی از دانش آموزان از زمان شروع همه گیری کرونا، فضای مدرسه را تجربه نکرده اند، به همین دلیل برنامه هایی از سوی معاونت ها انجام شده است. آموزش وپرورش مدارس به منظور ارائه آموزش های مدنی و سایر امور آموزشی انجام می شود. رویکردی که وزارت در نظر دارد پرداختن به موضوع آموزشی در کلاس درس است و معلمان علاوه بر بحث آموزشی به این حوزه نیز توجه جدی دارند. این امر به تمامی ادارات آموزش و پرورش استان ها ابلاغ شده است.

وی با بیان اینکه موضوع سلامت جسمانی دانش آموزان یکی از اولویت های آموزش و پرورش در سال تحصیلی جدید خواهد بود، تاکید می کند: در این راستا موضوع چاقی و کم تحرکی در بین دانش آموزان که در دوران کرونا افزایش یافته است. یکی از اولویت های معاونت تربیت بدنی رئیس جمهور است.»

کاظمی درباره اقداماتی که برای غربالگری سلامت روان دانش‌آموزان انجام می‌شود، می‌گوید: دانش‌آموزانی که وارد کلاس اول می‌شوند از ابتدا از نظر سلامت روان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، اما طبق مصوبه‌ای که داریم، امسال باید از ظرفیت‌های مختلف فراتر رود. دانشکده های این حوزه غربالگری سلامت روان سایر دانشجویان نیز مفید خواهد بود. با توجه به برنامه ریزی ها و امکان آموزش حضوری، زمینه ایجاد آموزش های چند جانبه را داریم.»

بیشتر بخوانید: جزئیات پروتکل های ویژه بازگشایی مدارس

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش درباره واکسیناسیون دانش آموزان نیز می گوید: رعایت پروتکل های بهداشتی به ویژه استفاده از ماسک برای دانش آموزان توصیه می شود اما واکسیناسیون اجباری نیست. در حال حاضر بیش از 80 درصد دانش آموزان بالای 12 سال 2 نوبت واکسن تزریق کرده اند و توصیه می شود دوز تقویت کننده نیز تزریق شود. در گروه سنی تا 12 سال بر اساس پروتکل وزارت بهداشت تجویز دوز واکسن با رضایت خانواده ها توصیه می شود.

حضور بچه ها در مدارس نگران کننده نیست

افتتاح مدارس و ایجاد کلاس های حضوری با توجه به ماهیت کنونی ویروس کرونا نگران کننده به نظر نمی رسد و دانش آموزان را تهدید نمی کند. دکتر حمید عمادی، عضو کمیته عملی واکسن کووید 19 وزارت بهداشت به همشهری می‌گوید که چه اقداماتی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در دانش‌آموزان در حین تحصیل کاهش دهد: «یکی از مهم‌ترین نکات این نه تنها دانش‌آموزان، اما همچنین سایر افراد جامعه باید هنگام استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی از ماسک استفاده کنند تا خطر ابتلا را کاهش دهند. به نظر نمی‌رسد بحث استفاده اجباری از ماسک در کلاس‌های درس قابل اجرا باشد، زیرا هزینه بالایی دارد و کودکان ممکن است کمتر به این موضوع توجه کنند. اما برخی توصیه ها از جمله بهداشت تنفسی و شستن دست ها می تواند به آنها کمک کند.

عمادی درباره شیوع کنونی کرونا در گروه‌های سنی پایین‌تر توضیح می‌دهد: اگرچه این بیماری شدید نیست و منجر به مرگ نمی‌شود، اما بسیاری از بیماران به دلیل عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند که در میان آنها کودکان نیز دیده می‌شوند. عفونتی که کشنده نیست و علائمی شبیه سرماخوردگی دارد، اما یکی از مشکلات آن بهبودی دیرهنگام در برخی افراد است که گاهی تا ۲ ماه طول می کشد. برخی علائم از جمله ترشحات چرکی و خستگی ممکن است با آنها باقی بماند و باعث ناراحتی آنها شود، بنابراین رعایت پروتکل ها ممکن است انتقال بیماری را در این کودکان کاهش دهد.

وی همچنین در مورد لزوم واکسیناسیون به دانش آموزان می گوید: با سویه Omicron واکسن های موجود اثر محافظتی ندارند و بیماری از واکسن فرار کرده است. به همین دلیل، اگرچه هنوز تزریق واکسن برای افزایش سطح ایمنی توصیه می شود، اما در گروه های سنی جوان تزریق اجباری واکسن وجود ندارد. البته با شروع فصل پاییز اوج عفونت های تنفسی در کودکان و بزرگسالان را داریم اما این موضوع برای دانش آموزان نگران کننده نیست. افراد مبتلا به بیماری های همراه بیشترین نگرانی را دارند و کودکان سالمی که بیماری های همزمان ندارند در معرض خطر زیادی نیستند. اگر پروتکل های بهداشتی رعایت شود، مشکل بزرگی برای حضور کودکان در مدرسه وجود نخواهد داشت.»