حسن موافی| سال هاست که با روند رو به رشد بازنشستگی معلمان، بحران کمبود معلم در کشور مطرح شده و پیش بینی ها نشان می دهد که تعداد بازنشستگان آموزش و پرورش در سال های 1400 و 1401 به اوج خود می رسد.
بر اساس پیش بینی سازمان برنامه و بودجه، جمعیت مستمری بگیران آموزش و پرورش تا سال 1406 بالغ بر 463 هزار و 272 نفر خواهد بود که از این تعداد حدود 71 درصد تا قبل از سال 1402 بازنشسته می شوند!
بسیاری از معلمان به دلیل اجرای رتبه بندی بازنشستگی خود را به تعویق انداخته اند تا از مزایا و افزایش حقوق در این لایحه استفاده کنند. 10 سال بعد، لایحه نظام رتبه بندی معلمان سرانجام روز چهارشنبه (24 آذر) به تصویب مجلس رسید و برای تصویب به هیات امنا ارسال شد.
بدون شک با اجرای این لایحه در آموزش و پرورش امسال یا سال آینده معلمان زیادی بازنشسته می شوند و این سونامی بازنشستگی می تواند مشکلات زیادی را در آموزش و پرورش ایجاد کند. بیکاری یکی از معضلات اصلی امروز کشور و دغدغه اصلی مردم و دولت است.
این در حالی است که یکی از نهادهای مهم کشور با مشکل کارگری مواجه شده و باید فکری جدی برای آن کرد. دولت با سازماندهی مناسب می تواند بخشی از نیروی کار توانمند در حوزه آموزش را جذب کند و با آموزش مهارت های لازم تعداد زیادی از افراد جامعه را به سمت کارهای رسمی و خاص سوق دهد و همچنین مشکلات کشور را حل کند. بزرگترین دستگاه اجرایی
وزارت آموزش و پرورش از این پس باید برنامه های عملیاتی برای جبران کمبود معلم در سال آینده را از مجاری قانونی پیگیری کند، علاوه بر جذب معلم و جبران کمبود معلم، کیفیت آموزش را نیز در نظر بگیرد و نه هر غیر متخصص را استخدام کنید
آموزش و پرورش علاوه بر کمبود معلم، بحران کمبود «مشاور» و «مربی بهداشت» و سایر نیروهای اداری و خدماتی در مدارس وجود دارد.
با اعمال رتبه بندی معلمان، سیل بازنشستگی به شدت افزایش می یابد و جمعیت دانش آموزی افزایش می یابد و برای این فاصله عمیق باید فکر کرد که این بحران سال به سال عمیق تر می شود، بنابراین سازمان اداری و استخدامی ضروری است. آموزش در جلسات مشترک جهت نظارت بر وضعیت نیروی کار، کاستی ها و روندهای آتی آموزش و پرورش در این زمینه در اسرع وقت.
دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی وظیفه تامین نیروی کار برای آموزش را بر عهده دارند که در حال حاضر بهترین راه برای جذب معلمان توانمند و با تجربه می باشد.
البته دانشجویان ماده 28 دانشگاه فرهنگیان نیز با بررسی فارغ التحصیلان سایر دانشگاه ها و گذراندن دوره یک ساله در دانشگاه فرهنگیان برای جبران کمبود معلم وارد آموزش و پرورش می شوند. عموماً معلمان ماده 28 که یک سال آموزش دیده اند و یک دوره چهار ساله را در دانشگاه فرهنگیان گذرانده اند هنوز باید چندین سال در جایگاه مناسب مدرسه و پیشکسوتان قرار بگیرند تا تجربه آموزشی لازم را کسب کنند.
کاهش دوره چهار ساله تحصیل به سه سال در دانشگاه فرهنگیان نیز یکی از راهکارهای موجود برای حل این مشکل است. دانشگاه فرهنگیان نیازمند استفاده از روش های نوین در مولفه اجرایی و آموزشی است، اما متاسفانه در حوزه معلمان و اساتید، امکانات و تجهیزات آموزشی با وضعیت مطلوب فاصله دارد و باید به این مشکلات رسیدگی شود.
اقدام دیگر برای رفع کمبود معلم افزایش جمعیت کلاس های درس در مدارس ابتدایی و متوسطه است که باعث کاهش کیفیت آموزشی و حضور همه دانش آموزان در شرایط عروق کرونر می شود که باید در سال های آینده رعایت شود. امکان پذیر نخواهد بود.
یکی دیگر از راه های حل مشکل کمبود شدید معلم، استفاده از حق التدریس معلمان در کنار استخدام نیرو و آموزش مستمری بگیران در ساعات مجاز مدرسه است.
البته این فرصت خوبی برای استفاده از توان بازنشستگان است اما برخی از بازنشستگان انگیزه و توانایی لازم برای استفاده از فناوری های نوین آموزشی به ویژه در فضای مجازی را ندارند. علیرغم استفاده از روش های مختلف ذکر شده، هنوز در سیستم آموزشی جا برای معلمی آموزش دیده، توانا و شایسته وجود دارد.
امیدواریم مجلس و وزارت آموزش و پرورش با عنایت به شرایط بحرانی کمبود معلم و سونامی بازنشستگی در ماه های آینده، هرچه سریعتر اقدامات لازم را برای اتخاذ راهکارهای مناسب برای جذب مجرب و توانمند انجام دهند. و معلمان حرفه ای.