تیمور رحمانی| آیا افزایش تورم عاملی برای افزایش نرخ ارز است یا برعکس افزایش نرخ دلار باعث افزایش تورم می شود؟
برای پاسخ به این سوال باید به یک نکته توجه کرد; اگر تورم در یک کشور بیشتر از سایر کشورها و به طور دقیق تر از شرکای تجاری آن باشد، بدون شک نرخ ارز در آن کشور افزایش می یابد.
دلیل چنین وضعیتی به قانون «قیمت واحد» برمی گردد. طبق این قانون، قیمت کالاها و خدمات، به ویژه اگر قابل تعویض باشند، در کشورهای مختلف نمی توانند تفاوت زیادی با یکدیگر داشته باشند.
هنگامی که تورم در یک کشور افزایش می یابد، نرخ ارز بالا در واقع تفاوت قیمت کالاها و خدمات با سایر کشورها را پوشش می دهد. به عبارت دیگر با این اتفاق تفاوت مذکور از بین می رود. به همین دلیل افزایش نرخ ارز اجتناب ناپذیر است. همین اصل به میزان کمتری در مورد کالاها و خدمات ضروری اعمال می شود.
با توجه به این واقعیت، آیا می توان نتیجه گرفت که افزایش تورم دلیل افزایش قیمت ارز است و نه برعکس؟ پاسخ به این سوال چندان ساده نیست.
شواهد تاریخی در ایران
باید توجه داشت که اگر در کشوری تورم وجود نداشته باشد و نرخ ارز به شدت جهش کند، قیمت کالاها و خدمات به طور موقت افزایش می یابد.
اما در مورد ایران می توان از شواهد تاریخی برای پاسخ دقیق تری به این سوال استفاده کرد. در دهه 1350 وفور ارز در کشور وجود داشت و نرخ دلار تقریبا ثابت بود، اما در سال 1356 ایران تورم 25 درصدی را تجربه کرد.
همچنین در دهه 1380 چنین شرایطی در بازار ارز حاکم بود اما در سال 1387 تورم در کشور دوباره به 25 درصد رسید. بر اساس چنین شواهدی می توان نتیجه گرفت که همان نیرویی که باعث تورم می شود در بلندمدت باعث افزایش نرخ ارز می شود.
منبع: صفحه اینستاگرام تیمور رحمانی، اقتصاددان